میراث فرهنگی تاریخی
پاسارگاد آرامگاه کوروش بزرگ شاهنشاه ایران بناینگذار سلسله هخامنشیان
ایران

نگرانیها از وضعیت بنای پاسارگاد ... این روزها نه تنها تبدیل به خبری جهانی شده
بلکه اظهارنظرهای متفاوتی را نیز به همراه داشته است.
رسانهها
و برخی صاحبنظران از مرمت نادرست در بنای
پاسارگاد گلایه دارند و تصاویر منتشر شده طی روزهای اخیر در رسانهها
نیز نشان از انجام فعالیتهای مرمتی در پاسارگاد داشت. ....حساسیتها نسبت به وضعیت
بنای پاسارگاد تنها به داخل کشور محدود نمیشود؛ کارشناسان یونسکو بهطور سالانه
گزارشهای مربوط به این بنای جهانی را از مسئولان ایرانی دریافت میکنند و آنطور
که مدیر پایگاه جهانی پارسه در پاسارگاد میگوید اگر تاکنون مشکلی در حفاظت از بنای
پاسارگاد ایجاد میشد یونسکو تذکر لازم را به مسئولان کشور میداد.
چگونگی
حفاظت از بنای آرامگاه کوروش در پاسارگاد، این یادگار بازمانده از فرهنگ و تمدن
چندهزارساله ایرانی، همواره مورد حساسیت بوده است. چه آن زمان که سد سیوند در حریم
این بنای تاریخی احداث شد و ماجرای نفوذ رطوبت و ویرانی بنا را بر سر زبانها
انداخت و چه اکنون که تغییرات ایجاد شده در ظاهر بنای پاسارگاد بهدلیل فعالیتهای
حفاظتی و مرمتی خبرساز شده است همیشه نگرانی از حفاظت از این بنای باستانی در ایران
موردنظر بوده است.
سامان
خسروانی، مدیر بنیاد پاسارگاد به خبرگزاری میراث فرهنگی گفت: انجمنهای تاریخی
سالهاست که با نحوه حفاظت و مرمت پاسارگاد مخالفت میکنند؛ چرا که به جای استفاده
از مرمتگران ماهر، از افراد بومی در مرمت آرامگاه کوروش استفاده میشود که
آموزشهای لازم را ندیدهاند. مدیر بنیاد پاسارگاد افزود: مرمت پاسارگاد بهدلیل
بازتابهای جهانی بسیار عجولانه و در مدت زمان کوتاهی انجام شد؛ بهطوری که برنامه
زمانی مرمت بیشتر از 6 ماه طول نکشید و با اینکه این موضوع اعتراضهای انجمنهای
تاریخی را بهدنبال داشت اما متولیان میراث فرهنگی حتی به وعده نشستی که قرار بود
با مؤسسات و انجمنهای تاریخی داشتهباشند عمل نکردند. وی با تاکید بر این موضوع که
طبق قانون و اصول مرمت باید مرمتهای ادواری مشخص باشد و بیننده با مشاهده آن به
مرمتهای انجام شده پی ببرد، افزود: هماکنون در مرمت آرامگاه کوروش از مصالحی
استفاده شده که در برابر آب و هوا و بارندگیها مقاومت ندارد و مواد مرمتی، همجنس
با سنگهای آرامگاه نیست و این امر باعث شده که آرامگاه از جلوه مناسبی برخوردار
نباشد.
بنیاد
پژوهشی پارسه و پاسارگاد پیشتر اعلام کرده بود که زمستان سال گذشته و بهرغم
بارندگیهای شدید که با بارش برف هم همراه بوده، آب از بخشهای مرمت شده آرامگاه
کوروش نفوذ نکرد و داخل این آرامگاه خشک باقی ماند.
مدیر
بنیاد پاسارگاد همچنین به حساسیت یونسکو در نحوه مرمت پاسارگاد اشاره کرد و گفت: در
جریان متن نامه یونسکو به سازمان میراث فرهنگی نیستیم اما میدانیم که
سازمان یونسکو
حساسیت ویژهای نسبت به مرمت پاسارگاد دارد؛ بهطوری که گفته میشود هیاتی قرار است
برای بازرسی به ایران بیاید و از عملکرد میراث فرهنگی بازدید کند؛ چراکه وضعیت آن
بسیار نگرانکننده است.
درحالیکه
مدیر بنیاد پارسه مرمتهای انجام شده در بنای پاسارگاد که آرامگاه کوروش شناخته
میشود را موجی در ایجاد جلوه نامناسب در بنای این آرامگاه باستانی میداند، محمد
حسن طالبیان، مدیر پایگاه میراث جهانی پارسه در پاسارگاد در گفتوگو با همشهری
اظهارنظرها مبنی بر انجام فعالیت مرمتی در پاسارگاد را رد میکند و میگوید:
متأسفانه دوستان موضوع حفاظت را با مرمت اشتباه میگیرند. به گفته وی فعالیتهای
انجام شده در بنای پاسارگاد تنها اقدامات حفاظتی برای جلوگیری از نفوذ آب به داخل
آرامگاه است که به اشتباه مرمت نام گرفته است.
طالبیان
با اشاره به استفاده از سرب و بستهای آهنی در معماری هخامنشی به سرقت سرب و آهن
آرامگاه کوروش در سدههای پیش اشاره کرد و گفت: در دوران قاجار سایتهای میراث
فرهنگی رها بودند و دزدها و راهزنها سربها و آهنها را سرقت میکردند. وی افزود:
در نگهداری از آرامگاه کوروش 2 راه بیشتر نداریم یا آنکه آرامگاه را مرمت کنیم یا
اینکه از آن حفاظت کنیم.
طالبیان
گفت: 50 سال پیش حفرهها را با گذاشتن سنگ روی آن بستند تا آب باران به داخل بنا
نفوذ نکند و چند حفره ایجاد شده در بنا را نیز با سیمان پر کرده بودند که سیمان نیز
در طول سالها ترک برداشته بود و آب به داخل بنا نفوذ میکرد.
مدیر
پایگاه میراث جهانی پارسه افزود: یا باید آرامگاه را رها میکردیم یا آنکه حفرههای
ایجاد شده در بنا را با سنگ میپوشاندیم تا از نفوذ آب در امان باشد. بنابراین
سنگهایی از معدن آورده شد که تازه بود و به همین دلیل پس از قرار دادن سنگهای
جدید در بنا که برای حفاظت گذاشته شده بود سنگ جدید در برابر سنگ قدیمی بنا کاملا
مشخص است.
وی تاکید
کرد: سنگهای جدید جنبه مراقبتی و حفاظتی دارند و اکنون تحقیقاتی با گروه ایتالیایی
در حال انجام است تا پس از پایان تحقیقات و تصویب طرح مرمتی بنای پاسارگاد، مرمت
بنا انجام شود. وی نمناکی عرصه پارسه را مربوط به دوران جدید ندانست. طالبیان اعلام
کرد: مانیتورینگ و پایش بنا بهطور مداوم انجام میشود تا اگر رطوبتی باشد جلوی آن
گرفته شود.
مدیر
پایگاه میراث جهانی پارسه در پاسارگاد همچنین از فعالیت چند گروه آلمانی، ایتالیایی
و فرانسوی در پارسه خبر داد و گفت: اگر کارشناسان نقد هم دارند بهتر است بحث کنند و
ما نیز از نقد علمی استقبال میکنیم، ولی زمانی که مباحث سیاسی شود دیگر جایی برای
طرح مسائل کارشناسی نمیماند.
محمد حسن
طالبیان همچنین به ارائه گزارشها درخصوص وضعیت پارسه به یونسکو اشاره کرد و گفت:
گزارشهای ادواری سالی 2 بار فرستاده میشوند و کارشناسان یونسکو گزارشها را بررسی
میکنند و اگر مسئلهای مشاهده شد خودشان به پاسارگاد میآیند و از نزدیک وضعیت
پارسه را دنبال میکنند.
بهرغم
این اظهارات، چگونگی رسیدگی به بنای پارسه در پاسارگاد که آرامگاه کوروش بنیانگذار
سلسله هخامنشی است، همچنان حساسیتهای ویژه خود را دارد و کارشناسان وضعیت رسیدگی
به این بنا را متناسب با اهمیت این میراث باستانی نمیدانند.
ااز
سوي اداره ميراث فرهنگي مسجد سليمان صادر شد
مجوز ساخت دامپروری در محوطه تاریخی اشکانی

در گوشهوکنار
استانهای جنوبی کشور بهخصوص خوزستان بهدلیل تاریخ دیرینه این سرزمین میتوان
محوطهها و بناهای تاریخی زیادی را یافت که هرازگاهی به دلایلی چون ضعف در حفاظت،
عدممرمت و بیتوجهی، دچار دستخوردگیهای بسیاری میشوند.
در
جدیدترین نمونهها میتوان به کشف محوطهای تاریخی که احتمال میرود مربوط به دوره
اشکانی باشد در مسجد سلیمان اشاره کرد.
اواخر
هفته گذشته در منطقه «16 مایلی» حد فاصل روستای «بتوند» و «کرائی» در مسجدسلیمان
حفاری غیرمجاز انجام شد و پس از آن، بررسی کارشناسان نشان داد که لایه دیواره و
طاقههای محل حفاری شبیه به طاقههای دوره اشکانیان است.
مجتبی گهستونی، سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا در این باره به
خبرگزاری مهر میگوید: اواخر هفته گذشته فردی که در حال احداث یک دامپروری با مجوز
اداره میراثفرهنگی مسجد سلیمان در کنار زمین کشاورزیاش بوده متوجه
یک حفاری غیرمجاز در این زمین میشود.
بهدنبال
پیگیری و بازدید دوستداران میراث فرهنگی از محل حفاری غیرمجاز در زمین کشاورزی
منطقه بتوند مشخص شد این طاقه و لایهها مشابه طاقههای اشکانی است که پیش از این
در مناطق دیگر مسجد سلیمان کشف شده است.
وی در
ادامه میافزاید: با مشاهده این لایههای تاریخی توسط انجمن دوستداران میراث فرهنگی
تاریانا مراتب به اداره میراثفرهنگی مسجد سلیمان گزارش شد تا از ادامه حفاریها در
این منطقه جلوگیری شود.
سخنگوی
انجمن دوستداران میراثفرهنگی تاریانای خوزستان با اعلام اینکه شاید بتوان با انجام
مطالعات باستانشناسی توسط کارشناسان به لایههای قدیمیتری از دوره اشکانیان هم
رسید، خاطرنشان میکند که این احتمال نیز وجود دارد که در این بخش از محل
حفاریشده، لایههای باستانی دیگری هم وجود داشته که در جریان این حفاریها از بین
رفته است.
وی با
بیان اینکه منطقه بتوند در روستای کرائی یک منطقه بکر تاریخی و زیستمحیطی است که
تا به حال هیچگونه بهرهبرداری تاریخی از آن نشده میافزاید: دادن مجوز حفاری زمین
و ساختن یک دامپروری در منطقهای که هنوز کار کارشناسی برای باستانیبودن آن انجام
نگرفته، اشتباه سازمان میراث فرهنگی است. وی تأکید میکند که باید مشخص شود مجوز
ساخت دامپروری بر چه اساس و کدام کار کارشناسی به پیمانکار داده شده است و آیا صرفا
بازدید سطحی یک کارشناس از یک منطقه میتواند دلیل بر باستانی نبودن آن باشد یا
نه؟
گهستونی
از پژوهشکده میراث فرهنگی نیز درخواست میکند تا بهمنظور جلوگیری از حضور
قاچاقچیان و حفاران غیرمجاز در این منطقه کارهای پژوهشی لازم را انجام دهند و نسبت
به صدور مجوز کاوش این محدوده عجله کنند.
وی در
ادامه با بیان اینکه این تپه چند سال پیش هم حفاری غیرمجاز شده بود، میگوید: زمانی
که مالک زمین از این اقدام شکایت کرد با تهدید متخلفان مواجه شد.
سخنگوی
انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانای خوزستان با بیان اینکه منطقه بتوند و کرائی
دارای بافت تاریخی منحصربهفردی است، میگوید: اهمیت این محدوده بهگونهای است که
اداره میراث فرهنگی شوشتر قصد دارد بافت تاریخی این مناطق را به همراه بافت تاریخی
روستای کوهزرد در فهرست آثار ملی ثبت کند.
پس از
انتقال بخشهای مختلف سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی به گوشه و کنار
کشور، مسئولان در توجیه این امر ذکر میکردند که با این انتقال، نظارت کارشناسان بر
حفاریها، تخریبها و مرمتها بیشتر خواهد شد اما آنچه اکنون از اخبار برمیآید
این است که با نزدیکترشدن بخشهای مختلف این سازمان به محل بناها و محوطههای
تاریخی باز هم تخریبها و کمتوجهیها به این محوطهها ادامه دارد.
از دیگر
نمونههای دخل و تصرف در محوطههای تاریخی میتوان به ساخت سیلوی 50هزار تنی با
ارتفاع 20متر در محدوده ایوان کرخه اشاره کرد که مسئولان میراث فرهنگی خوزستان
هنوز برای جلوگیری از ادامه ساخت آن نتوانستهاند کاری انجام دهند. در نهایت نیز
این غلامعلی باغبان، مدیر پایگاه پژوهشی محوطه تاریخی شوش بود که در رابطه با ساخت
این سیلو و راهکار نهایی برای مقابله با مشکل بهوجود آمده به همشهری گفت: همچنان
از نظر حقوقی در حال پیگیری ماجرای ساخت این سیلو هستیم چراکه قاضی پرونده بهدلیل
عدمتعیین حریم و عرصه محوطه باستانی ایوان کرخه به نفع مالک سیلو رأی داده بود و
هماینک وی در حال ساخت آن است. راهکار ما این است که تا مرحله آخر، این پرونده را
به لحاظ حقوقی پیگیری کنیم اما اگر در نهایت دادگاه به نفع ما رأی نداد با کاشت
درختان اکالیپتوس در جلوی سیلو تلاش میکنیم از آسیبرسانی ساختمانهای آن به حریم
منظری محوطه ایوان کرخه جلوگیری کنیم
ميراث فرهنگي نياكان ما
شترنگ (شطرنج)
باستانی نیشابور در غربت
فرهنگ و
تاریخ > میراثایران - همشهری آنلاین-هلن صدیق بنای:
میراث فرهنگی و آثار باستانی هر کشور فقط و فقط متعلق به آن کشور و مردمانش است یکی
از کهن ترین مجموعه های زیبای شطرنج کشورمان در نیشابور کشف شده است. این مجموعه
نفیس متعلق به قرن دوازدهم یعنی حدود نهصد سال پیش است.
در حال حاضر این مجموعه نفیس ایرانی در بخش هنری موزه متروپولتن نیویورک نگهداری می
شود؟!!
این مجموعه باستانی ایرانی یکی از کهن ترین و کامل ترین مجموعه های شطرنج است
که از دوران کهن و از نیاکان ما به میراث رسیده است. این مجموعه نفیس شامل هفده
مهره فیروزه ای و پانزده مهره بنفش رنگ است.

در توضیح
اشکال این مهره ها باید گفت؛
مهره شاه
به صورت تخت شاهی مکعبی شکل در میان میدان نشان داده شده است.
مهره وزیربه صورت تخت کوچکتر و کروی شکل کار شده است.
مهره فیل
با پایه استوانهای و سر مسطح با دو برآمدگی به نشانه عاج های فیل کار شده است.
مهره اسب نیز با پایه استوانهای که جلوی آن با برآمدگی مثلث شکلی به عنوان صورت
اسب دیده می شود.
مهره رخ
یا قلعه، با پایه مستطیل شکل است که در بالای آن شیاری به شکل نماد قلعه کار شده
است.
مهره پیاده نظام یا سرباز، این مهره به شکل مهره های کوچک گنبدی شکل با یک برآمدگی
در بالای آن کار شده است.
http://www.metmuseum.org/toah/works-of-art/1971.193a-ff
روستای 12 هزار ساله در مسیر
شکوفایی
فرهنگ و
تاریخ > تاریخ ایران - همشهری آنلاین:
فرماندار شهربابک از افزایش جمعیت روستای 12 هزار ساله دستکند و صخرهای میمند به
عنوان یکی از اولین سکونتگاههای تمدن ایرانی خبرداد.
حمید
افضلی در گفتگو با خبرنگار مهر در کرمان اظهار داشت: روستای میمند با 12 هزار سال
قدمت به عنوان یکی از اولین سکونتگاههای دائمی در ایران دارای جایگاه ویژهای در
تاریخ و تمدن کشور است.
وی با
اشاره به این که تمدن و روش زندگی مردم این منطقه همچنان بر مبنای رسوم گذشته
پابرجاست، گفت: هنوز بسیاری از اصطلاحات گویش پهلوی در این منطقه رواج دارد.
سفرِ نشانههاي تمدن 5
هزار ساله از لندن به تهران
آثار باستانی جیرفت به ایران بازگردانده شد

پیگیریهای ایران برای جلوگیری از حراج اشیای تاریخی جیرفت در انگلستان سرانجام با
رای قاضی انگلیسی نتیجه داد و 18 شیء تاریخی مشتمل بر 2عدد کوزه، 5 جام، 3عدد وزنه،
یک ظرف باستانی، یک کاسه باارزش و 6 گلدان زیبا بامداد جمعه گذشته به کشور بازگشت.
قاچاق
اشیای عتیقه و فروش آنها در حراجی یا مجموعه دارهای خارجی سالهاست که دامنگیر آثار
باستانی و تاریخی کشور است. 7سال پیش اشیای باستانی بهدست آمده از جیرفت که به
گفته باستانشناسها دارای قدمت 5 هزارساله است از سوی قاچاقچیان آثار باستانی از
کشور خارج شد و یک گالری مشهور فروش اشیای عتیقه به نام «برکت» تصمیم به حراج این
آثار گرفت.
اشیای عتیقه آنطور که گزارش شده در فاصله سالهای 80 تا 84 از سوی قاچاقچیان عتیقه
آن زمان که کاوشهای غیرقانونی در جیرفت به موضوعی علیه امنیت ملی تبدیل شد از
زمینهای باستانی جیرفت خارج شده و به گالری برکت رسیده بود.
گالری
برکت درصدد حراج آثار باستانی جیرفت بود که خبر به مسئولان ایرانی رسید. سازمان
میراث فرهنگی بلافاصله به طرح شکایت علیه گالری برکت اقدام کرد، زیرا به موجب قانون
حراج آثار باستانی درصورتیکه یک اثر بهصورت قاچاق از کشوری خارج شده باشد و موزه
یا حراجیای قصد فروش آنرا داشته باشد کشور مالک اثر با احراز مالکیت خود قادر به
باز پسگیری اثر و حتی طرح غرامت خواهد بود.
پیگیریهای حقوقی از سوی وزارت خارجه و مرکز حقوقی بینالمللی ریاستجمهوری که از
همان زمان ادامه یافته بود سرانجام به نتیجه رسید و قاضی انگلیسی رای به مالکیت
ایران بر آثار باستانی جیرفت که در گالری برکت چوب حراج خورده بود، داد و این آثار
به کشور بازگردانده شد.
|